Door Rob Uijterwaal
“Als het om het welzijn van onze zorgmedewerkers gaat, heb je niets aan een manager; maar dan is de leidinggevende cruciaal!”
Om maar direct de knuppel in het hoenderhok te werpen: de gemiddelde zorgmedewerker heeft niets aan een manager, want een manager is geen leidinggevende. Het helpt mij vaak om gewoon eens te googelen naar de definitie van een bepaald begrip. Zo kwam ik bij google onder andere de volgende definities tegen:
Definities van ‘managen’
“Een manager, leidinggevende of beheerder is iemand die managementactiviteiten beoefent”
“Een persoon die er door het organiseren en sturen van doelen, processen, mensen en middelen voor zorgt dat voorgenomen resultaten worden behaald”
Deze stond ook in het rijtje en wil ik u niet onthouden:
“Bazig persoon die zelf niks kan en het al druk heeft met anderen te laten werken. De oorsprong van het Engelse woord is man-ager, iemand die mensen versneld ouder doet worden”
Definities van leidinggevende:
“het beïnvloeden van het gedrag van een andere medewerker of groep medewerkers”
Leidinggeven is een vaardigheid en een vak:
“Leiderschap is het proces waarbij een individu anderen beïnvloedt om een bepaald doel te bereiken. Goed leiderschap is in staat om anderen te stimuleren en te inspireren. Deze leiders versterken motivatie, betrokkenheid en de prestaties van de organisatie”
Het verschil tussen leiderschap en management nader uitgelegd.
Antoine de Saint-Exupéry
Als je een schip wilt bouwen, roep dan geen mannen en vrouwen bij elkaar om hen bevelen te geven, om ze elk detail uit te leggen, om ze te vertellen waar ze alles kunnen vinden. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.
De manager die een schip wil bouwen zal starten met het in kaart brengen van alle processen, deze in de juiste volgorde te plaatsen en vervolgens medewerkers gaan opleiden tot timmerman , zeilmaker, et cetera. De manager werkt als een marionettenspeler, hij laat de medewerkers doen en bewegen zoals hij denkt dat dat nodig is.
De leidinggevende die een schip wil bouwen brengt een team bij elkaar. Bespreekt het doel/ de visie van waarom er een schip moet komen en gaat vervolgens samen met zijn teamleden aan de slag: samen nagaan wat er allemaal te doen staat; samen nagaan of ze kennis en vaardigheden missen, et cetera. De leidinggevende staat tussen de medewerkers in, hij luistert en bevraagt hen. Hij neemt hen serieus en biedt ondersteuning als er iets niet gaat zoals het had gemoeten.
Met onderstaande uitspraak wordt het verschil tussen managen en leidinggeven misschien wel heel erg duidelijk: ‘Management is doing things right; leadership is doing the right things” . En dat is precies zoals ik er naar kijk.
Dienstbaarheid en presentie
Voor mij is helder dat een leidinggevende dienstbaar en present moet zijn voor zijn/ haar medewerkers. Met dienend leiderschap draagt de leidinggevende in woord en daad uit dat hij of zij als belangrijke taak ziet om te zorgen dat de uitvoerende medewerkers op alle mogelijke manieren gefaciliteerd worden om hun werk zo gemakkelijk mogelijk en zonder belemmeringen kunnen uitvoeren.
Een presente leidinggevende is een leidinggevende bij wie iedere medewerker leeft en werkt in het besef dat hij /zij bijna onvoorwaardelijk kan rekenen op de steun van hem of haar. Ook als er en fout of dergelijks gebeurt.
Wat mij betreft zijn dat in veel situaties belangrijke voorwaarden voor het faciliteren van zorgmedewerkers. Het draagt bij aan hun welzijn en werkplezier.