In de Care sector is de verzorgende IG een onmisbare schakel in het multidisciplinaire team. Hun opgave is om passende en persoonsgerichte zorg te geven aan cliënten. Kijkend naar de verzorgende IG, lukt het werkgevers nog lang niet altijd om ontwikkeling en betrokkenheid van deze groep te garanderen. En dat heeft vaak weer tot gevolg dat zij regelmatig uitvallen, wisselen van baan of zelfs uit de zorgsector verdwijnen. Wat zijn de belangrijkste oorzaken en wat is er aan te doen?
Kerntaken
De kerntaken van een verzorgende IG zijn het verplegen, verzorgen en begeleiden van de cliënt op basis van de afspraken in het zorgleefplan. In de praktijk zijn er veel andere activiteiten die van hen gevraagd worden, zoals huishoudelijke taken en administratieve taken. Afhankelijk van het aansturingsmodel komen daar vaak enkele niet-inhoudelijke organisatorische taken bij. De uitvoering van kerntaken komt dan al snel in het gedrang en daarmee ook een stuk werkplezier en voldoening.
Tip: Zet verzorgenden vooral in op hun kerntaken zodat hun kwaliteiten zo goed mogelijk uit de verf komen. Schoonmaken, opruimen, bestellen en andere organisatorische taken kunnen ook uitgevoerd worden door medewerkers zonder zorginhoudelijke opleiding. Daarbij is het wel belangrijk dat mensen elkaar kunnen blijven vinden. Het helpt als duidelijk is wie waarvan is.
Waardering en inspraak
Veel verzorgenden voelen zich onvoldoende gewaardeerd en gehoord. Dat is jammer, want juist verzorgenden weten goed wat de cliënt prettig vindt of juist niet. Zij hebben ook vaak praktische oplossingen voor alledaagse problemen. Maar: veel verzorgenden laten niet zo duidelijk van zich horen. Ze ervaren een drempel om naar voren te stappen, of voelen zich niet uitgenodigd. Steeds vaker zijn de verpleegkundigen wel vertegenwoordigd in inspraakorganen, maar de verzorgenden niet. Daarnaast vinden verzorgenden het soms lastig om woorden te vinden en zich duidelijk uit te spreken.
Tip: Als leidinggevende hoef je niet te wachten tot zorgmedewerkers naar jou toe komen. Vraag actief naar hun mening en ideeën en laat je zien op de afdeling. Door zichtbaar en benaderbaar te zijn, zorg je voor korte lijntjes. Zorg dat de verzorgende vertegenwoordigd is in praktijkgerichte werkgroepen of in de VVAR.
Positionering van de verzorgende
In de transitie van traditionele woonzorg naar complexe verpleeghuiszorg zijn er meer ‘spelers’ in het veld gekomen. Artsen, psychologen, paramedici, verpleegkundigen, gastmedewerkers en welzijns- medewerkers zijn in de meeste VVT organisaties onderdeel van het team. Met hun komst, en vooral die van de verpleegkundige, is de rol en positie van de verzorgende veranderd. Voor verzorgenden kan het voelen alsof hun functie wordt uitgehold doordat bepaalde taken door de verpleegkundige worden uitgevoerd. Dit kan de onderlinge samenwerking ongemakkelijk maken.
Tip: Houd er rekening mee dat de komst van ‘nieuwe spelers’ ook onduidelijkheid en onrust kan geven. Maak goede en duidelijke afspraken over taken, rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende zorgmedewerkers. Probeer daarbij zo goed mogelijk aan te sluiten bij de specifieke kwaliteiten van elke groep.
Leren en ontwikkelen
Verzorgenden willen hun kennis en vaardigheden graag op peil houden. Ze moeten dat ook, vanuit de verschillende (kwaliteits)kaders. In de praktijk horen wij dat verzorgenden soms het gevoel hebben dat er meer in verpleegkundigen wordt geïnvesteerd dan in hen. Veel verzorgenden willen zich verder ontwikkelen. Dat kan via aan EVV- opleiding of door de verpleegkundige opleiding te doen. Maar dat laatste is voor een aantal een brug te ver. Of het lukt niet, omdat de randvoorwaarden onvoldoende zijn. Het gaat dan vooral om tijd voor studeren en praktijkopdrachten.
Tip: Ga in gesprek met individuele verzorgenden over hun leer- en ontwikkelbehoefte. Wat willen zij, wat kunnen zij en wat hebben ze nodig? Doorgroeien ‘omhoog’ naar verpleegkundige is een optie, maar je kunt ook denken aan verdieping op inhoud, zoals wonden, diabetes, incontinentie of palliatieve zorg. En belangrijk: probeer de randvoorwaarden (tijd!) zo goed mogelijk te organiseren.
Meer lezen over dit onderwerp? Onlangs verscheen er een rapport van De VU en Hogeschool InHolland met de titel ‘Verzorgenden IG in beeld – Samen werken aan een duidelijke stem en betere positie voor de beroepsgroep’. Het rapport is ook online beschikbaar: https://www.venvn.nl/media/z4sl1urp/verzorgendenig_in_beeld_onderzoeksrapport_2021.pdf.